Vertrouwen is de bereidheid om je kwetsbaar op te stellen naar een ander, gebaseerd op de verwachting dat die ander daardoor een voor jou belangrijke handeling kan uitvoeren, zonder dat jij die ander kunt volgen of controleren. Deze omschrijving van vertrouwen heeft betrekking op zowel inter- als intra persoonlijk vertrouwen. Vertrouwen is een issue in een afhankelijkheidsrelatie waar controle niet mogelijk is. Wat daarbij helpt, is het helder krijgen van elkaars verwachtingen. Als het eenduidig is wat jij van een ander verwacht en wat hij van jou verwacht, is het proces tot het voldoen aan die verwachtingen redelijk voorspelbaar. Die voorspelbaarheid zorgt voor ‘prestaties naar verwachting’, of zelfs daarboven. Want vertrouwen kent ook een wederkerigheid.
Wederkerigheid is het mechanisme waarbij de ene partij doet wat de andere partij verwacht: direct of indirect, maar altijd via een verwacht (voorspelbaar) patroon. Het sterke effect van dit mechanisme is dat daardoor het vertrouwen wordt vergroot: ‘zien vertrouwen doet vertrouwen’. Werken op basis van vertrouwen kent meer voordelen: een grotere neiging tot kennisdeling met de mensen die je vertrouwt, verhoogde team- en individuele prestaties, beter samenwerking door binding aan de organisatie, een grotere werktevredenheid, betere leerprocessen, etcetera.
Om deze voordelen te behalen, moet je investeren in de belangrijkste interventie bij vertrouwen. Namelijk om de dialoog over wederzijdse verwachtingen voortdurend te blijven voeren. ‘Voortdurend’ betekent op elk moment dat een van de partijen daar behoefte aan heeft (en dat aangeeft). De ander stelt zich dan bereidwillig op. Een andere belangrijke interventie bij het werken op basis van vertrouwen is de projectvisie. Vertrouwen gedijt het beste in een klimaat waarin motiverend en inspirerend wordt gecommuniceerd. Niet alleen de projectleider kan hierin een belangrijke rol spelen, maar iedereen die in de projectcontext betrokken wordt. Een ander motiverend en inspirerend benaderen, zorgt voor een prettige werksfeer waarin vertrouwen gemakkelijker tot stand komt.
